Το μοντέλο του Βελγίου δείχνει το δρόμο

Με συνέντευξή του στον Guardian, ο τεχνικός διευθυντής Μισέλ Σαμπλόν αποκαλύπτει μερικά εκπληκτικά στοιχεία για το πως η ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της χώρας του «πήρε » μπρος. Μέλος του τεχνικού τιμ της Εθνικής στο Μουντιάλ του 1990, ανέλαβε στις αρχές της επόμενης δεκαετίας να αλλάξει επίπεδο στο ποδόσφαιρο. Το Σεπτέμβριο του 2006, είχε συντάξει την πλήρη αναφορά του και ήταν έτοιμος να οδηγήσει το Βέλγιο σε διαφορετικά μονοπάτια. Σημαντικό ρόλο στο πλάνο που δημιουργήθηκε έπαιξε ο Μπομπ Μπρόβες, ο οποίος είχε περάσει από όλες τις «μικρές» εθνικές ομάδες. Μιλώντας στην αγγλική εφημερίδα τονίζει ότι δεν υπήρχε έναν πλάνο πάνω στο οποίο να δουλεύουν όλοι. Υπήρχαν περίπου 30 ομοσπονδιακοί τεχνικοί και η λογική ήταν η εξής: «Στα τέλη της δεκαετίας του 90' όλοι έπαιζαν με man-to-man, κάποιες φορές και με λίμπερο. Το σύστημα ήταν 4-4-2 που γινόταν και 3-5-2. Η πρώτη ομάδα έπαιρνε αποτελέσματα, επειδή έπαιζε πολύ οργανωμένα. Αλλά αμυντικά. Με μια λογική αντεπιθέσεων». Ο Μπρόβες και οι συνεργάτες του πρότειναν όλες οι ομάδες να δουλεύουν στο 4-3-3, με στόχο να ξεκινήσουν να βγαίνουν διαφορετικοί παίκτες και να αλλάξει η νοοτροπία.

«Ήταν μια τεράστια αλλαγή, αλλά πιστεύαμε ότι το 4-3-3 ήταν το καλύτερο περιβάλλον για την ανάπτυξη των παικτών μας. Θεωρούσαμε ότι έπρεπε να αναπτύξουν τις ικανότητές τους στην ντρίμπλα, το όραμά μας βασιζόταν στο ένας εναντίον ενός, στη μονομαχία. Λέγαμε ότι το πρώτο πράγμα που πρέπει να μάθει ένας πιτσιρικάς ή μια πιτσιρίκα ήταν να ντιμπλάρει και να παίζει ελεύθερα». Το 2001, όταν ο Σαμπλόν ανέλαβε τη πόστο του τεχνικού διευθυντή, η χώρα προερχόταν από την συνδιοργάνωση του Euro με την Ολλανδία. Εκμεταλλεύτηκε τα χρήματα και τις υποδομές για να στηρίξει το νέο πλάνο. Προσέγγισε τμήμα του Πανεπιστημίου των Βρυξελλών για να παρακολουθήσει όλες τις νεανικές ομάδες και να κάνει επιστημονικές προτάσεις. Η Πρέμιερ Λιγκ έκανε το ίδιο, εννιά χρόνια μετά...

Λίγο αργότερα, ο Σαμπλόν μίσθωσε το Πανεπιστήμιο του Λόιβεν για μια εντατική μελέτη στο ποδόσφαιρο του Βελγίου, σε επίπεδο υποδομών. Η μελέτη συμπεριελάμβανε τη μαγνητοσκόπηση 1500 αγώνων ανάμεσα σε διαφορετικά ηλικιακά γκρουπ, σε συνεργασία με τους συλλόγους.  Όπως τονίζει στον Guardian, τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν πολύ σημαντικά. «Για αυτό ξεκινήσαμε με την επιστημονική ανάλυση. Αν δείχναμε στους συλλόγους τους αριθμούς των νεαρών αγοριών και κοριτσιών που έπαιζαν σε επίπεδο Κ-9 και και Κ-8 και άγγιζαν τη μπάλα μόλις δύο φορές στο μισάωρο, ξέραμε ότι κανείς δεν θα έλεγε πως αυτό είναι θετικό.  Είχαμε αποδείξεις, στοιχειά. Από ανθρώπους γνωστούς στο ποδόσφαιρο. Ο Βέρνερ Χέλσεν, που έκανε την ανάλυση, ήταν παίκτης και προπονητής, πριν γίνει καθηγητής».

Ένα από τα βασικά ευρήματα ήταν ότι υπήρχε υπερβολική έμφαση στη νίκη και όχι στην ανάπτυξη. Ο σκοπός άγιαζε τα μέσα δηλαδή, όπως γίνεται σε τόσα και τόσα τμήματα υποδομής. Επίσης, η έρευνα στήριζε τη θεωρεία του Σαμπλόν, που ήθελε τα παιδιά να δουλεύουν σε 2x2, 5x5 και 8x8 για να βελτιώσουν την ντρίπλα και την διαγώνια πάσα, δύο κομβικά στοιχεία για το 4-3-3. Ο Σαμπλόν επέμεινε στο να μη μαθαίνουν τα παιδιά τις αξιολογήσεις τους και όταν οι ομάδες άρχισαν να παίζουν με το νέο σύστημα και έχασαν κάποια ματς, δεν άλλαξε τη λογική του. Τον κατηγόρησαν ότι δίνει μεγαλύτερη σημασία στο σύστημα παρά στο να νικά η ομάδα. Και δεν είχαν άδικο. Η Ομοσπονδία πλέον δούλευε με έναν απώτερο σκοπό. Είχε καταφέρει να θέσει στο περιθώριο ένα από τα βασικά λάθη που γίνονται σε ακαδημίες. Τον κοντόφθαλμο στόχο της νίκης. 

Το ποδοσφαιρικό μοντέλο επεκτάθηκε και στην εκπαίδευση. Σε συνεργασία με την κυβέρνηση, δημιουργήθηκαν οκτώ πρότυπα αθλητικά σχολεία, με στόχο να προσθέτουν έξτρα προπονήσεις στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα των παιδιών ηλικίας 14 έως 18 ετών. Τέσσερις συνολικά προπονήσεις την εβδομάδα, χωρίς όμως να παραμελούνται τα μαθήματα. Ο Κουρτουά, ο Μέρτενς, ο Ντε Μπρούιν, ο Ντεμπελέ, ο Ντεφούρ, ο Βίτσελ και ο Τσαντλί,  βγήκαν από το συγκεκριμένο σχολικό σύστημα, που έδωσε έμπνευση σε πολλούς μεγάλους συλλόγους. Ανάλογα με τον παίκτη, υπάρχει και η ανάλογη προσέγγιση. Ένα τέτοιο σχολείο, για παράδειγμα, βοήθησε τον Λουκάκου να βελτιώσει την τεχνική του.

Τα τελευταία χρόνια, οι εθνικές ομάδες του Βελγίου έχουν ανοιχτεί περισσότερο στις οικογένειες μεταναστών. Παιδιά, που όπως τονίζουν οι Βέλγοι, έχουν πάντα λιγότερες ευκαιρίες και για αυτό καταβάλλουν μεγαλύτερες προσπάθειες, με το ταλέντο τους να είναι αναμφισβήτητο. Και είναι πάντα περήφανα που καταφέρνουν να εκπροσωπήσουν τη χώρα που τους δέχθηκε. 

Τον Μάιο του 2011, ανέλαβε το ρόλο του Γενικού Γραμματέα της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας ο Στίβεν Μάρτενς, ένας από τους καλύτερους προπονητές τένις του Βελγίου, με πτυχίο φιλόλογου και πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας αντισφαίρισης. Φρόντισε να φέρει τον επαγγελματισμό στα υψηλότερα κλιμάκια. Και παρότι οι δεσμοί του με την Άντερλεχτ (ο αδερφός του είναι πρόεδρος και ο ίδιος είχε πόστο στην ομάδα) έκαναν αρκετούς να αναρωτηθούν για το κατά πόσο θα βάζει σε πρώτη μοίρα τα συμφέροντα της Εθνικής ή του συλλόγου. Δείχνει ότι αποτελεί το ιδανικό «κεφάλι» για το οικοδόμημα που έχει δημιουργηθεί. Ένα οικοδόμημα που δεν μπορεί να κρατήσει εντός των τειχών του τα μεγάλα ταλέντα. Τα χρήματα που έρχονται από την Αγγλία, αλλά και από τη Γαλλία και την Ολλανδία πείθουν τους γονείς των παιδιών. Οι ομάδες δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Ο διαφορετικός όμως τρόπος που προσεγγίζει τον παράγοντα εθνική ομάδα πλέον η Ομοσπονδία, τα εκμεταλλεύεται για τους «Κόκκινους Διαβόλους».

Το Μundial του 2014 αποτελεί το μεγάλο στοίχημα αυτής της εκπληκτικής γενιάς. Αρκετοί την περιμένουν στη γωνία. Ακόμα κι αν δεν τα καταφέρει όμως, έχει μέλλον. Η παρέα του Βίλμοτς βρίσκεται σε πολύ καλή ηλικία, αφού μόνο ο Βαν Μπούιτεν είναι πάνω από 30 ετών και οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές κάτω από 27. Έχουν μπροστά τους κι άλλεςε μεγάλες διοργανώσεις. Και το βέβαιο είναι ότι από πίσω έρχονται συνεχώς νέα ταλέντα, έτοιμα να αρπάξουν την ευκαιρία. Το σύστημα του Βελγίου έχει στηριχθεί σε γερά θεμέλια. Έχει αποτελέσει έμπνευση για αρκετούς και σίγουρα αξίζει να μελετηθεί διεξοδικά από περισσότερους...